“Koop is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen", aldus de wet. Hierbij gaat dus niet de eigendom over; er ontstaat door de overeenkomst slechts een verplichting om een zaak te leveren of af te geven met daartegenover een verplichting om een prijs in geld te betalen.
Wat kan gekocht worden?
Je kunt zaken kopen. Zaken zijn volgens de wet objecten die voor beheersing vatbaar zijn. Hierbij kun je denken aan objecten die je letterlijk vast kunt houden, maar ook aan aandelen, goodwill, elektriciteit, informatie, software of stamcellen. Ook deze vermogensrechten en (mogelijke) zaken zijn koopwaar. Weliswaar zijn sommige voorbeelden omstreden, maar kunnen deze genoemde rechten en zaken toch (legaal of illegaal) verkocht worden.
Belangrijk is dat wat je koopt bepaalbaar is. Je kunt niet worden verplicht iets te kopen tegen een nader vast te stellen prijs. Dat bedrag is uiteraard afhankelijk van de later te maken keus. Voor de verkoper kan dit erg gunstig zijn, omdat hij de zekerheid heeft dat er een keuken afgenomen wordt door de klant. Wanneer dus niet voldoende vaststaat wat gekocht wordt, kan niet gesproken worden van ‘koop’; je moet natuurlijk wel weten wat je koopt.
Prijs
Door koop ontstaat een overeenkomst waarbij de een zich verbindt tot het geven van de zaak aan de ander en de ander als tegenprestatie voor de zaak een prijs betaalt. Het gaat dus om een verbintenis tussen partijen die in principe niet tegengeworpen kan worden aan een ander dan de partijen die iets met elkaar afspreken. Iemand kan bijvoorbeeld met je afspreken dat je morgen een auto van de overbuurman krijgt. Je kunt de buurman daar echter niet aan houden, omdat hij geen partij is bij de overeenkomst tussen jou en die andere persoon. Je kunt wel de persoon die jou de auto heeft beloofd, aanspreken op het feit dat hij de afspraak niet nakomt. Meer over dit onderwerp lees je op de pagina over wanprestatie.
Inschrijven in openbare registers
Het kan een probleem zijn dat er tussen het moment van koop en de overdracht enige tijd zit. In deze tussentijd kan er veel gebeuren, wat maakt dat de overdracht gewijzigd of geannuleerd wordt. In de tussentijd kan er bijvoorbeeld beslag zijn gelegd, de verkoper kan failliet zijn gegaan, het huis kan afbranden of de verkoper verkoopt het toch voor een hogere prijs aan een ander. Om deze risico’s te beperken heeft de wet art 7:3 BW ingevoerd. Deze wet biedt de mogelijkheid een "koop" in te schrijven in een openbaar register. De inschrijving van de koopovereenkomst beschermt de koper voor 6 maanden tegen derden die beslag willen leggen of een hypotheek willen vestigen. De verkoop gaat door in die zin dat levering gegarandeerd is.
Verplichtingen van de verkoper
De verkoper is verplicht het eigendom van de verkochte zaak over te dragen. Deze overdracht kan op verschillende manieren plaatsvinden. Een ander verplichting van de verkoper is er een waar veel over gestreden is. Art. 7:17 BW omschrijft de conformiteits-eis. Het komt geregeld voor dat de verkoper wel de onbelaste eigendom overdraagt, een juiste leveringshandeling verricht, maar wanneer de koper de zaak in handen heeft van mening is dat het niet is wat hij had hoeven verwachten. Dat is een bron van vele discussies met veel jurisprudentie tot gevolg. In het wetsartikel staat de volgende zinsnede: “
De koper heeft recht op een zaak met eigenschappen die hij mocht verwachten”.
De verkoper reageert hier meestal als volgt op: “Had de koper niet een onderzoekje moeten plegen?”
De eerste vraag is of er een onderzoeksplicht is en de tweede vraag is hoe de verhouding tussen de mededelingsplicht van de verkoper en de onderzoeksplicht van de koper is.